Het indienen van bezwaar tegen een besluit van een overheid(instantie) is van groot belang voor iedere burger. Een bezwaar zorgt voor een onafhankelijke kijk op de zaak en in sommige gevallen ook voor een menselijkere benadering. Een bezwaarprocedure biedt de mogelijkheid om verder te denken, mensen te helpen, en oplossingen te zoeken. En ook al leidt een bezwaarprocedure niet in alle gevallen tot een uitkomst waarbij het volledige besluit wordt herzien, het zorgt wel voor een luisterend oor, meer duidelijkheid en soms voor een nadere motivering van het besluit.
Het lijkt soms alsof je als burger niet gehoord wordt door de overheid. Er is een besluit genomen door de gemeente dat voor jou erg nadelig is, bijvoorbeeld omdat je uitkering wordt gekort, je WOZ-waarde niet klopt, of omdat je vergunningaanvraag is afgewezen. Maar het kan ook zijn dat het UWV besluit dat je geen recht hebt op een ziektewet- of WIA-uitkering. Dit soort situaties komt veel voor, en burgers denken vaak dat zij geen stem hebben en niets kunnen doen tegen de beslissing. Maar niets is minder waar: burgers hebben een stem.
Wat mensen vaak niet weten is dat de bezwaarprocedure niet ophoudt bij het indienen van het bezwaarschrift. Na het indienen van het bezwaarschrift wordt de bezwaarmaker vaak uitgenodigd voor een hoorzitting bij de bezwaarschriftencommissie. Tijdens de zitting kan de bezwaarmaker zijn of haar bezwaar nader mondeling toelichten en de gemeente kan haar besluit mondeling toelichten. De bezwaarschriftencommissie bestaat uit een aantal leden die onafhankelijk zijn en niets met de betreffende gemeente te maken hebben. De commissie hoort beide partijen aan en brengt na de zitting een advies uit aan het college van burgemeester & wethouders. En dat advies kan het verschil maken. Zo kan er bijvoorbeeld geadviseerd worden om de vergunning toch toe te wijzen, omdat het een uitzondering betreft. Dit kan leiden tot een heel ander besluit op bijvoorbeeld uw vergunningaanvraag.
Ik zal een voorbeeld schetsen van een zaak waarbij de bezwaarprocedure écht het verschil heeft gemaakt voor de belanghebbende. De betreffende belanghebbende ontvangt een bijstandsuitkering voor een alleenstaande. Ze krijgt een besluit in de brievenbus met de mededeling dat haar uitkering wordt gekort, omdat haar dochter terug in huis komt wonen. De dochter van de belanghebbende is pas afgestudeerd en is voornemens om door te studeren, maar voor de instroom van de studie in februari is ze niet toegelaten. Daarom is ze tijdelijk bij haar moeder gaan wonen; ze heeft immers geen studiefinanciering meer, of andere inkomsten om een woning van te kunnen betalen. Ze geeft aan in september verder te willen studeren, maar tot die tijd bij haar moeder te blijven, simpelweg omdat ze geen keus heeft. De dochter kan niet werken, omdat zij een auto-ongeluk heeft gehad, waarvan zij moet revalideren. Ook daar is ze fanatiek mee bezig. Maar omdat de dochter nu weer thuis komt wonen, wordt moeder gekort op haar uitkering. De gemeente heeft namelijk de kostendelersnorm toegepast op de situatie: nu dochter thuis woont, kunnen moeder en dochter de kosten toch delen?
Wanneer de bovenstaande situatie enkel juridisch beoordeeld zou worden, zou de kostendelersnorm inderdaad van toepassing zijn. De uitkering zou gekort moeten worden, omdat moeder en dochter samen de woonlasten delen. Dat is dan ook precies hoe de gemeente heeft geoordeeld over de situatie. Toch kan een strikt juridische beoordeling in dit soort situaties bijna onmenselijk zijn.
Deze casus roept daarom bij mij een aantal vragen op. Is dit beoogd met de Participatiewet? Het gaat er toch juist om dat mensen geholpen worden door met de Participatiewet een soort vangnet te bieden? Dat klopt ook, en daarom biedt de Participatiewet daarin ook een uitkomst. Gemeenten hebben namelijk de bevoegdheid om af te wijken van de norm, zodat er maatwerk geleverd kan worden. Juist in dit soort situaties, waarbij de algemene norm niet passend is. Echter, dat wordt vaak vergeten als het besluit wordt genomen, zoals ook het geval was in de bovenstaande casus. Dit geldt niet alleen voor bijstandsuitkeringen en de Participatiewet, maar ook voor vergunningverlening, WOZ-waarden, verkeersboetes en noem maar op. Dit soort zaken zorgen voor verbazing, verontwaardiging en frustraties, terwijl de wet vaak ook oplossingen biedt. De onafhankelijke bezwaarschriftencommissie kan het college wakkerschudden en wijzen op dit soort uitkomsten. Er moeten menselijke besluiten worden genomen, die oplossingen bieden voor burgers. Daarom is maatwerk noodzakelijk in bestuursrechtelijke procedures, maar dit kan niet zonder bezwaren van burgers. Laat het weten als u het oneens bent en dien uw bezwaar in; dat maakt het verschil.
Denkt u dat een bezwaarprocedure u kan helpen maar weet u niet hoe dat moet? Neemt u dan gerust contact met ons op. Wij helpen u graag!